Door de inzet van o.a. de dorpsbelangen Werkgroep Reductie Overlast Steenmarters Borger-Odoorn is bij de politici weliswaar steeds meer begrip gekomen voor de financiële-, veiligheid-, gezondheid- en welzijnsschade die door steenmarters lokaal wordt aangericht echter van een echte doorbraak om (preventief) effectief te kunnen ingrijpen, zo nodig middels een uiterste consequentie van ‘ruimen ‘ is er nog niet juridisch toetsbaar i.v.m. de wettelijk beschermde status evenals een schadecompensatie voor allen die financiële faunaschade ervaren.
Veel energie is de afgelopen jaren gestoken in de communicatie. Met gemeentelijke- en provinciale politici in Drenthe vanaf de oprichting in februari 2013 en vanaf januari 2014 ook met Tweede Kamer politici en het ministerie- en de staatssecretaris van Economische Zaken waarbij dat uiteraard vooral bedoeld was om de nieuwe Wet Natuurbescherming adequaat aangepast te krijgen voor wat betreft de bestrijding en beheersing van de steenmarterpopulatie indien schade maar ook overlast daartoe aanleiding geven. In de nieuwe Natuurbeschermingswet worden de huidige Bos- , Flora- en faunawet en de Natuurwet samengevoegd.
Afgelopen weken hadden de fractie woordvoerders van de Tweede Kamer in de vaste commissie van Economische Zaken doorslaggevend wetgevingsoverleg met staatssecretaris Sharon Dijksma over het wetsvoorstel Regels ter bescherming van de natuur.
Dit overleg heeft in 1ste termijn plaatsgevonden op jl. 15 juni gedurende ca. 10 uur en in tweede termijn op 25 juni gedurende ca. 4 uur; beide zijn door ondergetekende live gevolgd via internet. Een dag voorafgaande aan beide bijeenkomsten heeft de Werkgroep in een mail de TK woordvoerders (waarvoor bij dat overleg spreektijd was ingepland) en hun individuele eigen beleidsondersteunende medewerker, nog een keer gepoogd hen bewust te maken wat wij van hen verwachten en waarom.
De amendementen en moties op het voorliggende wetsvoorstel zijn in dat wetgevingsoverleg door de leden van de commissie EZ met de staatssecretaris inhoudelijk besproken en daar is jl. 1 juli door de gehele Tweede Kamer in een plenaire vergadering over gestemd.
Naar de feiten bezien zijn er eigenlijk slechts drie partijen (VVD, CDA en in mindere mate de PvdA) die zich in voornoemde wetgevingsoverleg zichtbaar en / of actief bezig hebben gehouden met beschermde diersoorten die overmatig floreren en daarbij overlast / schade veroorzaken. Dat is uiteraard teleurstellend gezien de vele door kleine Werkgroep, bestaande uit louter niet deskundige vrijwilligers, geleverde inspanningen over de afgelopen jaren.
Onverwachts komt het echter ook weer niet. Er is nu eenmaal een meerderheid binnen de huidige samenstelling van de Tweede Kamer, die dieren op het gebied van dierenwelzijn te allen tijde het voordeel van de twijfel geeft en dat zelfs in geval van buitenproportionele overlast / schade door overpopulatie. Wat ook een niet onbelangrijk is en ongunstige rol speelt, is dat schadebestrijding bij de publieke opinie, zeker in het westen en dat in tegenstelling tot ‘hotspots’ op het platte land, niet populair is. En jammer genoeg richten partijen zich te vaak naar de gunst van de kiezer richten.
Die houding wordt nog versterkt door de aanwezigheid van partijen in de kamer, die bijna willen verplichten de deuren open te laten staan om de natuur en de wilde dieren binnen te laten, uiteraard is voorgaande gechasseerd. Desalniettemin is de invloed daarvan niet te onderschatten op de beeldvorming in het land doordat hun fanatieke leden meestal professioneel georganiseerd zijn, hetgeen hun natuurlijk niet kwalijk te nemen is aangezien ook zij voor hun zaak gaan.
Amendement:
Het mag dan ook bijna een wonder heten dat de VVD hun van toepassing zijnde amendement (nummer 33348-46) door de kamer heeft weten te loodsen. Voor een meerderheid om dat te kunnen bewerkstelligen was naast de steun van het CDA die van de PvdA onontbeerlijk. Die verkreeg de VVD mogelijk ook, als extraatje naast de handreiking op het gebied van de jacht. In de voorbereidingsfase van de nieuwe wet voelde de PvdA voortdurend de dreiging van de VVD dat wanneer met haar op een aantal voor hen belangrijke zaken onvoldoende rekening zou worden gehouden, zij voornemens waren de gehele nieuwe Natuurwetgeving te blokkeren en dat risico wilde de PvdA beslist niet nemen. Tijdens de formele stemming over het amendement bleek dat ook de CU en de SGP hun instemming gaven; uiteindelijk kon de indiener, Hr. Heerema zich dus verheugen in een meerderheid van ca. 65% . Reeds in de eerste termijn had de staatssecretaris gezegd geen probleem te hebben met het amendement en het oordeel over te laten aan de Kamer. De wet zal dus overeenkomstig de tekst van het amendement worden aangepast.
Voorlopige duiding van het voornoemde VVD amendement in ‘gewone mensen’ taal:
Het regelt dat provincies en gemeenten vrijstelling van beschermingsverboden kunnen verlenen voor alle vormen van bestrijding van schade en overlast door dieren Hierbij wordt altijd eerst de meest diervriendelijke methode gebruikt.
De minister van Economische Zaken maakt een landelijke vrijstellingslijst en de provincies een provinciale vrijstellingslijst.
Het amendement maakt ook duidelijk dat voor vogels en diersoorten van Europees belang de randvoorwaarden van de Vogel- en Habitatrichtlijn in acht moeten worden genomen.
Het is een voorziening die gemeenten ondersteunt in de bestrijding van overlast in het stedelijk gebied, met inachtneming van de Europese randvoorwaarden. Het biedt dus de ruimte voor de bestrijding van overlast.
Het hele amendement inclusief de toelichting is te vinden aan het einde van dit artikel; wat het amendement op detailniveau voor de mogelijkheden van een individuele particulier (niet zijnde een grondeigenaar) precies betekent heeft de Werkgroep nadere juridische hulp nodig en wordt later op teruggekomen.
Eén van de in het wetgevingsoverleg aan staatsecretaris gestelde mondelinge vragen die specifiek gericht was op de steenmarterproblematiek.
Hr. Jacco Geurts (CDA): “ Steenmarters dienden de mensen niet echt. Is de staatssecretaris ervan overtuigd dat bestrijding van deze schadelijke dieren voldoende mogelijk is door bijvoorbeeld een particulier, en dat eventuele vergoeding van schade ook volgens de voorliggende wet mogelijk is? “
Sharon Dijksma: “ De heer Geurts heeft mij een vraag gesteld over steenmarters. Hij vroeg of ik er overtuigd van ben dat de bestrijding van steenmarters door particulieren met deze wet goed geregeld is. Ik acht het belangrijk dat het wetsvoorstel de ruimte geeft om maatregelen te nemen tegen dieren die overlast of schade veroorzaken. In het geval van de steenmarter gaat het om veel overlast. Het wetsvoorstel doet dat door ruimte te geven aan de provincies om maatwerk te leveren. De provincies worden dan ook bevoegd tot het verlenen van een schadevergoeding ingeval van wildschade. Ik heb er vertrouwen in dat ze daarmee echt verstandig zullen omgaan “
Tot slot:
Rekening houdende met andere zaken die in de nieuwe wetgeving nadrukkelijk een plaats hebben gekregen en er zeker ook toe doen als het gaat om bestrijding van overlast / schade door wilde zoogdieren, zijn de sterk verbeterde zeggenschap van de provincie over de samenstelling van faunabeheerseenheden / inhoud van het faunabeheersplan inclusief monitoren, en waaraan de provincie haar eigen invulling mag geven. De Werkgroep moet dan ook zijn knopen tellen en blij zijn met de stappen die wel zijn gezet. Echt tevreden kunnen we uiteraard niet zijn. De Tweede Kamer is met zomerreces gegaan en de inschatting is dat er dit jaar daar dan ook geen verbeteringen meer zijn te bereiken.
De Werkgroep heeft uit de gevoerde discussie in het wetgevingsoverleg tussen de staatssecretaris en de leden van de vaste commissie EZ, begrepen en de conclusie getrokken dat ze nu allereerst bij de provincie (/ gemeente) de vinger aan de pols moet leggen / houden en dan met name bij de juiste pols: De provinciale staten waarbij de beleidsmakers op het provinciehuis niet mogen worden vergeten.
Afsluitend:
De vraag of de nieuwe Wet Natuurbescherming hom of kuit OF hom en kuit is, voor wat betreft het terugdringen van de overlast van steenmarters in Borger-Odoorn, is nog niet te geven. Vastberadenheid en geduld waren en blijven de factoren voor de uitgang naar succes !
