Betreft: Reconstructie Zuiderdiep Nieuw Buinen
Inleiding:
Op 16 november 2014 heb ik als burger een verzoek ingediend bij de Rekenkamercommissie van de Gemeente Borger-Odoorn om een onderzoek te doen naar efficiëntie en effectiviteit waarmee de activiteiten in de praktijk worden uitgevoerd ter realisering van het Zuiderdiep reconstructieplan.
Reden hiervoor was de onnodige overlast die de omwonenden ervaren door de in hun ogen slechte samenwerking van gemeente met nutsbedrijven en de nutsbedrijven onderling in de aanpak / uitvoering van het plan plus de aankondiging in een openbare bijeenkomst van de gemeenteraad op 30 oktober 2014 door wethouder Freek Buitelaar, dat op de aanvankelijke begroting van het project ter grootte van 1,2 miljoen euro reeds een overschrijding werd voorzien van ca. 350000 euro, hetgeen overeenkomt met zo’n 30%.
Op 6 maart 2015 ben ik door de voorzitter van de rekenkamer (Fred Assen) gebeld met een toelichting waarom mijn verzoek niet is gehonoreerd nadat ik hiervan reeds enkele weken eerder door de secretaris (mevr. Fransien Koenders ) telefonisch op de hoogte was gebracht dat door de commissie mijn verzoek was afgewezen. De Commissie is weliswaar onafhankelijk en maakt dus haar eigen afweging wat zij gaat onderzoeken, maar ik vond dat een burger, die zich met een onderbouwd verzoek tot de commissie richt, recht heeft op de argumentatie van de commissie waarom een op zich gerechtvaardigde verzoek niet wordt ingewilligd.
Hierna de reactie van de voorzitter Hr. Assen zoals door mij waarheidsgetrouw en naar beste weten en kunnen is opgetekend ten tijde van het gesprek:
“De commissie gaat het voorgestelde onderzoek niet direct doen. Wij kunnen specifiek aan uw verzoek niet tegemoet komen omdat er een aantal nutsbedrijven bij betrokken zijn waarop de gemeente geen enkele invloed heeft.
De commissie is van plan dit najaar of volgend voorjaar de aanbestedingsprocedures van de gemeente te bekijken en dan nemen we uw opmerkingen ook mee want het kan ook in de aanbestedingsprocedures van de kant van de gemeente zitten dat dit goed op elkaar afgestemd moet worden, het kan immers niet zo zijn dat er plotseling enorm veel kosten bijkomen.
Door naar de zijde van de gemeente te kijken d.w.z. hoe zit dat nu nou precies, wat kan er verbetert worden , hoe kan de samenwerking met bedrijven gestroomlijnd worden enz. heeft de gemeente het zelf meer in de hand. Het probleem van de commissie naar u toe was specifiek dat wij geen ingang hebben bij nutsbedrijven en andere mensen / zaken die daar bij betrokken zijn en daarom kan de commissie het alleen eenzijdig bekijken. De commissie pakt het daarom dus niet op door nu met betrokken partijen in deze in gesprek te gaan.
De commissie bestrijdt dan ook uw opmerkingen niet want ook onze leden zijn burger van gemeenten en zien het ook daar gebeuren, alleen is onze vaststelling dat als we deze zaak specifiek gaan onderzoeken we helaas alleen naar de gemeente kunnen kijken en niet naar de nutsbedrijven dus draaien we het anders om m.a.w. de commissie wil en zal gaan kijken naar de sec de aanbesteed procedures van de gemeente dus hoe zijn die procedures nu?
De commissie zal dat doen door een aantal essentiële zaken voor en van de zijde van de gemeente onder de loep te nemen, dan hoeven we niet naar de nutsbedrijven toe en kunnen we op basis daarvan tegen de gemeente zeggen: Kijk eens, dit zijn jullie procedures maar dat kan ook heel anders waardoor je inderdaad meer bespaart !
Hilverts, ook u geeft aan dat er gewoon meer bespaart kan worden. En inderdaad, u heeft gelijk, alles wat in zo’n project bespaart wordt hoeft uiteindelijk niet via de ozb of andere bronnen door de burger opgebracht te worden.
M.H: Gemeente heeft toch ook een zorgplicht aangaande overlast?
U heeft gelijk, de gemeente heeft naar haar burgers toe een zorgplicht m.b.t. overlast, echter als gemeente kun je dat niet helemaal afdwingen. Sommige nutsbedrijven hebben namelijk hun eigen organisaties die vergunningen afgeven. Wat de gemeente wel in de vergunning kan opnemen is dat je zegt: ten eerste de werkzaamheden moeten op elkaar afgestemd zijn (niet elke gat dichtgooien en vervolgens weer openmaken), ten tweede als er al sprake moet zijn van overlast voor de aanwonenden dit dan tot het minimale te beperken plus dat dit goed van te voren met hen gecommuniceerd dient te worden en ten derde dat er alternatieven aangeboden moeten worden als het iets langer duurt als voorzien. Dat kan een gemeente allemaal in een aanbestedingsprocedure zetten en ik weet niet of het erin staat, maar dat gaan wij wel onderzoeken
M.H.: Het zou goed zijn wanneer na afronding van een groot project een evaluatie c.q. nacalculatie zou plaatsvinden of de werkzaamheden zijn uitgevoerd in overeenstemming met de aanbesteding / begroting om daaruit lering te trekken voor de toekomst. Daar waar relevant zouden de bewoners daarin ook betrokken dienen te worden.
Nou ook dat klopt. Zelf een loopbaan gehad van ca. 40 jaar bij de overheid en daarna ook nog een aantal jaren bedrijfsleven. ‘k Ben niet anders gewend en dan met name bij grote projecten, dat je gaat evalueren d.w.z. kijken wat is goed gegaan / kijken wat is niet goed gegaan, wat kunnen we ervan leren, wat kan er de volgende keer beter. En ik moet eerlijk zijn, dat op één onderzoek na waar het wel zo was, ik die houding nog niet bij de gemeente heb aangetroffen. De commissie heeft dan ook een paar keer tegen de gemeenteraad gezegd, hamer niet alleen op een goede procedure van aanbesteding of het goed doen van een werk maar zorg dat na die tijd ook met elkaar wordt teruggekeken in combinatie met degenen die erbij betrokken zijn en dat kunnen dus ook de bewoners zijn; hoe is het nu gegaan m.a.w. wat hebben we goed gedaan, wat is niet goed gegaan, wat is boven de pariture gegaan , wat kunnen we de volgende keer beter doen
M.H.: Er is te weinig aandacht voor de nacalculatie op onderdelen van een begroting waardoor kansen voor structurele verbeteringen onderbenut blijven. De blik is vooral gericht op het financieel totaal eindresultaat.
U heeft gelijk, kwaliteitscontrole is wat de overheid helaas nauwelijks toepast.
M.H.: Bij aanbesteding eisen stellen aan materieel bij uitvoering grondwerkzaamheden ter voorkoming van schade aan de infrastructuur van gas- , water-, elektriciteit- en communicatie netwerken is geen overbodigheid; ingezet materieel behoort te zijn voorzien van een o.a. adequaat werkend GPS- en detectie systeem en vooraf moet het bedrijf dat het karwei klaart zich op de hoogte hebben gesteld van ter plaatse mogelijke aanwezige leidingen.
‘k Ben geen techneut en ‘k weet niet of detectie in de grond ook kan. Bij andere gemeenten heb ik onderzoek gedaan en kwam toen tot de ontdekking dat kabels die ergens in de grond gelegd waren, niet geregistreerd werden; op het moment dat je kabels legt en dat registreert waar ze liggen, dan kun je dat zo weer opvragen en via moderne middelen zelfs driedimensionale laten zien. Je weet dus waar ze liggen en daarmee weet je wat je kan verwachten. Het risico van het veroorzaken van een breuk is daardoor reeds een stuk kleiner. ‘k Weet dat de KPN reeds vroeger de ligging van kabels registreerde
M.H.: Vastleggen in aanbestedingsprocedure ?
Goed punt, de commissie neemt het mee
M.H. : Bedankt voor het gesprek. ‘k Heb voor het moment het gevoel het maximale bereikt te hebben van wat ik beoogde, namelijk aandacht voor optimale besteding van overheidsgeld c.q. vermijden van onnodige overlast voor de burger en wens de commissie veel succes met het opstellen van voorwaarden in de aanbesstedingsprocedure omdat in de toekomst te verwezenlijken.
17 november 2014
Aan:
De Rekenkamercommissie van de Gemeente Borger-Odoorn (via de secretaris mevr. F. Koenders)
Onderwerp: Nieuw Buinen – Project Reconstructie Zuiderdiep.
Geachte Rekenkamercommissie en haar leden,
Een onderzoek door de Rekenkamer meer dan de moeite waard ?
Aanvankelijke begroting van het project 1,2 miljoen euro. Inmiddels heeft wethouder Buijtelaar op 30 oktober in een openbare bijeenkomst van de gemeenteraad een overschrijding medegedeeld van ca. 350000 euro, hetgeen overeenkomt met zo’n 30%.
Dit project heb ik vanaf de uitvoering met meer dan gewone interesse gevolgd omdat op 24 april 2014 door het College B&W Borger-Odoorn nog aangevoerd werd dat er geen 40000 euro gevonden kon worden voor de aanleg van tegelijkertijd een glasvezel aldaar. Het College zei o.a. zich daarmee onder tijdsdruk gezet te voelen.
Door de uitvoering van de werkzaamheden zoals die zich daarna heeft ontrold voor mijn ogen en zeker ook voor die van de direct omwonenden, kan er moeilijk aan worden voorbij gegaan dat deze veel efficiënter hadden kunnen worden uitgevoerd, althans dat is de indruk van leken.
De samenwerking tussen diverse nutsbedrijven onderling en de gemeente komt nogal amateuristisch over met betrekking tot het m.i. ten onrechte herhaaldelijk graven / dichten / weer openen van gleuven voor de aanleg van telefoonkabel, waterleidingbuis, hemelwaterbuis, rioleringsbuis, elektriciteitskabel en met als gevolg een zelfde beeld voor de bestrating.
Door deze handelwijze was de overlast voor de omwonenden niet alleen buitensporig, het kan zeker ook niet de bedoeling zijn dat met geld van de gemeenschap op die manier wordt omgegaan.
Persoonlijk vind ik het onacceptabel.
Als het goedkoper kan, dan moet het ook goedkoper ! Hetzelfde geld uiteraard voor overlast !
Een rekenkamer onderzoek kan ons leren hoe de gemeente zich zelf en haar bewoners in de toekomst kan wapenen tegen verspilling en onnodige overlast. Het gaat daarbij beslist niet om het aanwijzen van schuldigen.
Zonder uitputtend te willen zijn gaat het vooral om de procedurele- en inhoudelijke kant van zo’n project m.b.t. aspecten als voorbereiding, aanbesteding, technische- en financiële controle op de uitvoering, bijsturing bij afwijkingen, proactieve informatie / communicatie naar de omgeving en de raad enz.
Naar ik hoop, deelt u mijn mening dat dit project de moeite van een onderzoek meer dan waard is.
Opdat de tijd niet het zicht ontneemt op wat er zich zo al heeft afgespeeld doordat bv. direct betrokken mensen al- of niet in functie niet meer aanspreekbaar zijn, is de start van dit onderzoek gedurende nog de loop van dit project aan te bevelen.
In afwachting van een positief besluit en met vriendelijke groeten,
Menno Hilverts, Kalmoes 88, 9521 HV Nieuw Buinen, 0599-619692, menno.hilverts@planet.nl
