PvdA Drenthe gaat voor toegankelijkheid is de norm en ontoegankelijkheid de uitzondering
Wijster, Dorpshuis De Weidehoek, 23 mei 2016, ‘s avonds
Betreft een bijeenkomst van Werkgroep PvdA Ouderbeleid Drenthe waarbij naast ‘gewone’ leden extra uitgenodigd waren de PvdA-fracties van de Drentse Gemeenteraden- en Provinciale Staten omdat de ambitie van PvdA Drenthe is de Provincie Drenthe binnen drie jaar tot de meest toegankelijke provincie van Nederland te maken.
Als sprekers waren aanwezig Otwin van Dijk (PvdA Tweede Kamerlid en woordvoerder) en Bert Hassink (landelijk voorzitter van de PvdA-werkgroep Handicap en beleid); beiden zijn aangewezen op de rolstoel en dus tevens ervaringsdeskundige
Op 12 april 2016 is door de Eerste Kamer unaniem ingestemd met het VN-verdrag voor de rechten van personen met een handicap. De goedkeuring door de Eerste Kamer was de laatste grote stap op weg naar ratificatie.
Reeds eerder dit jaar (januari) ging de Tweede Kamer akkoord met het VN-verdrag waarvoor Otwin zich buitengewoon heeft ingespannen t.a.v. het uitgangspunt: “Toegankelijkheid is de norm en ontoegankelijkheid wordt de uitzondering”. Bijna was het in de Tweede Kamer nog misgegaan.
Over het principe was men het weleens echter de VVD vond dat gehandicapten met het verdrag in de hand om aanpassingen zouden kunnen vragen van de werkplek, van de toegang tot gebouwen of openbaar vervoer. De PvdA wilde veel verder gaan, alle gebouwen zouden toegankelijk moeten zijn, tenzij er sprake zou zijn van een onevenredige belasting. Door toedoen van SGP-kamerlid Van de Staaij is het gelukt ook de VVD binnen boord te krijgen; hij kwam met het voorstel dat het kabinet het tempo van verandering zou gaan aangeven waardoor de aanpassingen geleidelijk kunnen worden doorgevoerd. Iedereen kon daar mee instemmen. In het kabinet moeten VVD en PvdA het dus nog eens worden over het tempo waarin de maatschappij zich moet aanpassen. Afgesproken is dat het kabinet dit jaar met regels die de komende jaren gaan gelden.
De ratificatie van het VN-verdrag schept verplichtingen voor overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties; de verdragsbepalingen zijn beslist niet vrijblijvend. Er moet nu echt gewerkt worden aan een toegankelijker en inclusievere samenleving.
De aanwezigen waren er allen van doordrongen dat er daadkrachtig en in gezamenlijkheid plannen van aanpak samengesteld moeten worden met duidelijk omschreven doelen en deadlines; praktisch handelen is daarbij een eerste vereiste en dan werd gelukkig veel gehoord.
Zowel Otwin als Bert hebben de vergadering steeds weer voorgehouden dat het niet alleen om toegankelijkheid maar ook om uitgankelijkheid gaat.
Uitgankelijkheid houdt in dat alle aanwezigen in een buitenruimte of gebouw bij een calamiteit snel en onbelemmerd op een veilige plek kunnen komen.
Een voorziening moet dus zo ingericht zijn dat iedereen die zich zelfstandig kan voortbewegen, in principe ook zelfstandig een veilige plek kan bereiken. Bereikbaarheid en bruikbaarheid van de vluchtroutes zijn dan essentieel. Zo moeten er altijd twee vluchtrichtingen zijn, zodat mensen niet door bijvoorbeeld een brand worden ingesloten.
Als het al niet duidelijk was, werd nog eens door beide heren benadrukt dat toegankelijkheid veel meer is dan de fysieke belemmeringen voor mensen met een beperking zoals geen drempels, geen smalle deuropening, niet te hoge loket/ deurbel, goede voetpaden, voldoende verlichting, aanwezigheid ringleiding voor slechthorenden enz.; ze zijn weliswaar uitermate belangrijk om te worden opgelost maar tegelijkertijd is het ook laaghangend fruit en daarmee oplosbaar.
Toegankelijkheid is echter veel breder Het heeft ook te maken met onderwijs, arbeidsmarkt, wetgeving die in de weg zit, interpretatie van wetgeving/ regels maar ook met de psychische belasting die mensen met ADHD ondervinden doordat zij extra gevoelig te zijn voor audio- en video reclames in een ruimte.
Het VN-verdrag geeft aan personen met een belemmering vanaf 1 januari 2017 dezelfde (burger)rechten als valide mensen in vergelijkbare situaties nu ook al hebben. Op zich is het ook logisch immers mensen met een beperking zijn wellicht aan de buitenkant anders echter aan de binnenkant natuurlijk dezelfde
Voor iemand met een beperking is zijn/ haar zelfstandigheid d.w.z. het onafhankelijk zijn van anderen c.q. het binnen de beschikbare mogelijkheden de eigen route in het leven kunnen bepalen, van grote waarde en waarschijnlijk ook nog belangrijker, in elk geval anders dan voor valide mensen. Laatstgenoemden ervaren het zelfstandig kunnen zijn vaak als iets van vanzelfsprekend; je mist en ervaart de impact pas wanneer je het niet meer hebt.
15% van de Nederlanders ervaart als gevolg van een beperking, hinder en ongemak. Dat zijn zo’n 2,5 miljoen mensen. Aan hun beperking kunnen we weinig doen maar als samenleving wel aan de gevolgen ervan. We moeten ons inspannen deze gevolgen te verlichten.
Claim daarom als raad bij het college van B&W een toegankelijkheids- en inclusieve agenda met in de achterzak het VN-verdrag als stok achter de deur.
Gemeenten hebben namelijk de verplichting een (coördinerende) rol te spelen bij de implementatie van het VN-verdrag. Door de decentralisaties hebben de gemeenten reeds meer taken en verantwoordelijkheden gekregen voor mensen met een beperking, aandoening en chronische ziekte en door het VN-verdrag worden deze nog eens aangescherpt.
Gemeenten moeten dus op lokaal niveau uitwerking geven aan het eerdergenoemde uitgangspunt van dit VN-verdrag en daarmee een toetsbare bijdrage leveren aan het realiseren van de inclusieve samenleving: IERDERÉÉN MOET MEE KUNNEN DOEN!
Het is dan ook zaak het VN-verdrag als richtinggevend kader te gebruiken waarbinnen de decentralisaties in het sociale domein (WMO 2015, Participatie Wet, Jeugdwet, Passends Onderwijs) in de individuele gemeenten van Drenthe betekenis en invulling krijgen (en dat met in begrip van de ‘ICT’ informatievoorziening. Stel daarom de mensgerichte aanpak en ontschotting van beleid, centraal.
Toets bestaande gemeentelijke regels m.b.t. het verlenen van vergunningen en aanbestedingen op toegankelijkheid en borg/ evalueer structurele naleving ervan, dit zijn slechts enkele zaken waaraan gewerkt dient te worden.
Betrek daarbij niet alléén patiëntenorganisaties i.v.m. hun ervaringsdeskundigheid maar ook ondernemers en de valide mens, aangezien een wet beslist nog geen natuurlijk draagvlak maakt. Herhaald communiceren (zenden en ontvangen) is dan ook onontbeerlijk voor succes in deze.
Zorg letterlijk en figuurlijk voor een laagdrempelig loket om aanbevelingen ter verbetering en het starten van klachtprocedure te kunnen doen.
Niet alles kost geld, bijvoorbeeld:
- Betere toegankelijkheid van openbaar vervoer betekent een betere bezetting
- Betere toegankelijkheid restaurant betekent meer en extra omzet want men gaat meestal niet alleen.
- Betere toegankelijkheid laat zich veelal ook vertalen in het ervaren van meer welzijn waardoor minder beroep wordt gedaan op voorzieningen.
Om de noodzakelijke verbeteringen voor mensen met een beperking te versnellen, heeft Jeroen Veltheer nog gewezen op het bestaan van z.g. VN-panels welke vergelijkbaar zijn met bv. een Gehandicaptenplatform in een gemeente; voor meer details een mailtje naar: info@vnpanelwinsum.nl
Tot slot:
Dagvoorzitter Ruud Fokkens, voormalig PvdA statenlid Drenthe, heeft de aanwezigen in twee groepen verdeeld die onder begeleiding van Otwin en Bert gebrainstormd hebben over de vraag: “Tegen welke belemmering lopen de mensen met een beperking zoal aan en waarin kan mogelijk de oplossing zitten”.
De resultaten zijn kernachtig genoteerd op een Flap-over en zullen door de Werkgroep t.z.t. worden uitgewerkt en gedistribueerd.
Een ding staat na deze avond als een paal boven water: “Er is op korte termijn een cultuuromslag in denken nodig bij de bevolking, gemeenteraden, college B&W en haar ambtenaren”.
Bij de aanwezigen was in elk geval de spirit aanwezig, om daarvoor te gaan.
