Jl. vrijdagavond (27 mei 2016) was er een bijeenkomst van o.a. Werkgroep PvdA Ouderenbeleid Drenthe in restaurant Het Wapen van Emmen met PvdA staatsecretaris Jetta Klijnsma over de zorgen m.b.t. de inkomenspositie van ouderen in het algemeen die uiteraard niet losgezien kan worden van het huidige- en toekomstige beleid aangaande pensioen (situatie van tweede pijler naast de AOW).
Voorafgaande aan de formele start van het overleg heb ik Jetta twee moties, een gezamenlijke inspanning van mij (PvdA afd. Borger-Odoorn) en Anja van Zantvoort (PvdA afd. Zoetemeer), overhandigd/ kort toegelicht aangaande pensioenen. Deze moties zullen, mits zij vooraf landelijk voldoende digitale ondersteuning (minimaal 100) verkrijgen, worden behandeld op de Politieke Ledenraad van a.s. 4 juni en hebben betrekking op de onbekendheid van de veelal niet-opbouw van pensioen bij werkloosheid (WW & Bijstand) en de niet-opbouw in geval van werkzaam zijn als ZZP‘er & Flexwerker. Geinteresserrd in de details aangaande beide moties, scroll dan naar het einde.
Tijdens het eerste deel van de bijeenkomst heb ik op persoonlijk titel mijn kritiek kenbaar gemaakt dat het kabinet na veel ophef van de eigen achterban en de oppositie weliswaar alsnog maatregelen heeft getroffen om te voorkomen dat de koopkracht voor uitkeringsgerechtigden/ gepensioneerden door de bodem zou zijn gezakt echter dat de gevolgen van de ingreep niet meer betrof dan een verbetering tot koopkracht behoud (nullijn) voor 2016 terwijl de kloof tussen de werkenden en niet werkenden met toenemende inkomen werd vergroot. Dat is onacceptabel daar zo’n beleid op zeer gespannen voet staat met de ‘Van Waarden’ uitgangspunten en niets van doen heeft meer eerlijk delen.
Recent heeft het kabinet zich geuit voor het verhogen van de lonen en naar buiten gebracht dat ouders meer geld krijgen voor kinderopvangtoeslag (volgens het NOS-journaal krijgen de hogere-inkomensgroepen meer dan de lagere?) en dat alles zonder één woord te wijden aan de niet werkenden d.w.z. de uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden.
Uiteraard is het de aanwezigen bekend dat de sociale partners qua indexering en eventueel korten van het pensioen gaan, en niet het kabinet. Het kabinet bepaalt echter het toetsingskader waaraan pensioenfondsen in hun beleid en de uitvoering daarvan moeten voldoen. Het toezicht daarop ligt bij de Nederlandse Bank (NB) en Autoriteit Financiële Markten (AFM). Het kabinet is bezig met het moderniseren van het toetsingskader. Het PvdA is geen voorstander van individueel opgebouwde pensioenpotjes zoals VVD, D66 en het CDA. Ook de staatssecretaris vindt dat de collectiviteit en solidariteit van het huidig systeem hoe dan ook behouden dient te blijven.
Momenteel wordt veel gesproken over het korten van pensioenen terwijl daartoe geen reden is immers er zit meer dan genoeg geld in de pensioenpotten. Alleen de verplichting te moeten rekenen de actuele lage rente is de oorzaak om daartoe eventueel over te gaan omdat daardoor de wettelijk voorgeschreven dekkingsgraad niet kan worden gehaald. ‘k Heb de staatssecretaris gevraagd wat zij ervan zou vinden als er in het nieuw te formuleren pensioenbeleid wat meer risico zou worden toegestaan zodat de rekenrente op zich minder relevant zou zijn m.b.t. de hoogte van het vermogen dat beschikbaar moet zijn om de verplichtingen in de toekomst af te dekken. Jetta beaamde dat de discussie over pensioenen vooral daarover zou moeten gaan. Helaas toen ik de staatsecretaris wilde doorvragen over wat haar standpunt in deze was m.b.t. het verlagen van die zekerheid aangaande de uitkering op het moment dat iemand de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, vond de dagvoorzitter dat iemand anders uit gezelschap ook aan de beurt moest komen; hoe terecht ook, wel jammer.
Door de Werkgroep zijn nog een aantal zorgen geuit in de richting van Jetta en wel over m.b.t. de hoogte van het besteedbaar inkomen zoals de zorgtoeslag, eigen risico/ bijdrage zorgverzekering, verschillen in eigen bijdrage gemeentelijke voorzieningen maar ook over de deskundigheid bestuur van pensioenfondsen en de transparantie van de pensioenfondsen bij het beleggen.
Jetta liet de aanwezigheden weten dat er in deze kabinetsperiode (= tot 17 maart 2017) bij de Tweede Kamer geen wetgeving meer komt aangaande instemming met modernisering van het pensioen. Politieke partijen zijn genoodzaakt hun standpunt kenbaar te maken daar pensioen ongetwijfeld een belangrijk onderdeel zal worden van de onderhandelingen bij de samenstelling van een volgend kabinet.
De PvdA heeft gelukkig in het kabinet met de VVD kunnen regelen dat een eventuele korting van het pensioen over 10 jaren mag worden uitgesmeerd. Mocht echter ook de komende jaren er ook steeds sprake zijn van een pensioenkorting vanwege het niet behalen van de vereiste dekkingsgraad, dan worden de gepensioneerden in de loop der jaren met een steeds toenemende korting geconfronteerd door optelling van de jaarlijkse individuele kortingen; de verslechtering landt wat zachter maar niemand ontkomt er uiteindelijk aan.
Resumerend:
Jetta heeft veel zorgen en adviezen c.q. mogelijke oplossingen gehoord en bij Prinsjesdag (3de dinsdag in september) zullen we mogelijk reeds weten in hoeverre ze ook daadwerkelijk heeft geluisterd.
In het tweede deel van deze bijeenkomst is Jetta door een werkgroep vertegenwoordigt door Gezienes Evenhuis, voormalig wethouder van Emmen, voorgelicht over het z.g. Buddy project waarbij werklozen begeleid worden in het vinden van werk door PvdA leden die over een groot netwerk beschikken en zich als vrijwilliger beschikbaar hebben gesteld om hen daarbij te helpen.
De staatssecretaris was zeer onder de indruk van de resultaten en de tevredenheid over de wederzijdse betrokkenheid/ creativiteit bij zowel bij de begeleiders als degenen die begeleid zijn. Jetta heeft toegezegd het project uit te rollen in het overleg dat zij binnenkort heeft met 35 noordelijke gemeenten.
Ondanks dat het project duidelijk in een behoefte blijkt te voorzien, zijn er m.i. vragen wel te stellen bij de noodzaak, en wel: “Waarom het UWV en de Gemeenten individueel en in gezamenlijkheid niet in staat zijn dit uit te voeren terwijl zij grote sommen geld ter beschikking krijgen aangaande re-integratie/ participatie?”.
Hierna volgen de beide moties waarnaar eerder is verwezen:
A.
Motie Stop onbekendheid niet-pensioenopbouw tijdens Werkloosheid en haar verborgen gevolgen
De Politieke Ledenraad in vergadering bijeen op 4 juni 2016 in Nieuwegein,
Constaterende dat,
- Iedereen een (financieel) goede oude dag verdient.
- Nederland momenteel 1,1 miljoen mensen (= 12,3% van de beroepsbevolking) telt die geen betaald werk hebben maar wel beschikbaar zijn voor werk en waarvan ca. 575 duizend tot de werklozen worden gerekend.
- Tijdens de WW-periode, evenals in de eventueel aansluitende bijstandsperiode veelal geen pensioenopbouw (meer) plaatsvindt.
- De uitkeringsgerechtigde werklozen in de lagere loongroepen door het verminderde inkomen, de opgelopen achterstand in de pensioenopbouw niet kunnen bekostigen.
- De WW-uitkering vrij recent qua hoogte is verlaagd en qua tijdsduur verkort waardoor werklozen mogelijk nog sneller in de bijstand kunnen geraken
- Ongeveer 25% van de mensen naast het AOW een aanvullend pensioen heeft van maximaal 500 tot 1000 euro per maand.
- Het pensioen van mensen met een klein inkomen die frequent en/ of langdurig werkloos raken, daardoor erg kwetsbaar is.
- Door het Partijbestuur toegezegd is op de Politieke Ledenraad van 8 mei 2014 om:
- De gevolgen van het niet opbouwen van pensioen in kaart te brengen.
- Dit feit breed naar de bevolking te communiceren
- Op basis van het onderzoek scenario’s te verkennen die toekomstige armoede als gevolg van onvoldoende pensioenopbouw door werkloosheid, voorkomen
- Tot nog toe deze toezeggingen niet gestand zijn gedaan
Overwegende dat,
- Het niet opbouwen van pensioen tijdens de werkloosheid leidt tot een structurele en aanzienlijke verlaging van het pensioen nadat de pensioengerechtigde leeftijd is bereikt.
- Dit op termijn niet alleen financiële- en maatschappelijke gevolgen voor henzelf heeft maar ook voor de samenleving als geheel.
- Bij ongewijzigd beleid, het overgrote deel van die groep zal zijn aangewezen en een beroep zal doen op de financiële voorzieningen van de overheid (lees de gemeenten).
- Een collectieve reparatie van de pensioenopbouw nu vermoedelijk ook veel goedkoper is dan de integrale kosten later,
- Het voorkomen van armoede behoort tot het gedachtegoed van onze partij
- Het van belang is dat mensen in elk geval tijdig door het UWV en de gemeenten worden gewezen op het mogelijk stoppen van hun pensioenopbouw, de gevolgen hiervan en op de mogelijkheden om hier vrijwillig mee door te gaan.
Roept het partijbestuur op om de Tweede Kamerfractie te laten zorgen dat het kabinet,
- Alsnog de individuele- en collectieve gevolgen van het niet ombouwen van de pensioenrechten tijdens werkloosheid in kaart te brengen voor diverse doelgroepen (jongeren/ ouderen, lagere/ midden/ hogere inkomensgroepen);
- Onderzoek te doen naar bekendheid van en informatieverstrekking door UWV en gemeenten over de niet-opbouw van het pensioen onder de diverse doelgroepen in de WW en bijstand, en qua inhoud van het onderzoek, uitwerking van de resultaten, trekken van conclusies en het adviseren van het in overleg te treden met de LCR (=Landelijke Cliëntenraad).
- Op korte termijn scenario’s te verkennen die toekomstige armoede als gevolg van onvoldoende pensioenopbouw door werkloosheid voorkomen en de sociale partners hierover in het SER-overleg te informeren/ raadplegen.
En gaat over tot de orde van de dag
Menno Hilverts (PvdA Borger-Odoorn) en Anja van Zandvoort (PvdA Zoetermeer)
B.
Ook pensioenopbouw voor ZZP ‘er en flexwerker
De Politieke Ledenraad van de PvdA, in vergadering bijeen op 4 juni 2016 te Nieuwegein,
Inleiding:
Nederland kent steeds meer zzp’ers en flexwerkers die geen of slechts beperkt pensioen opbouwen. Na pensionering zullen hun inkomsten hierdoor sterk dalen. De maatschappelijke en financiële gevolgen daarvan voor henzelf en voor de samenleving als geheel zijn groot en baren zorgen. De sociale partners in de SER gaan dit bestuderen, maar op de uitkomsten daarvan kan niet gewacht worden. Onderzoek op korte termijn naar oplossingen en scenario’s om als input voor het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 te dienen is noodzakelijk.
Constaterende dat:
• Nederland in 2016 ruim 930.000 zzp’ers en ruim 1,7 miljoen flexwerkers telt • daarmee nu ca. 39% van alle werknemers zzp’er of flexwerker is en dit aandeel nog steeds stijgt, • zzp’ers en flexwerkers vaak door lage, onzekere en/of onregelmatige inkomsten geen of slechts beperkte pensioenrechten opbouwen,
Overwegende dat:
• hiermee een zeer grote en nog steeds groeiende groep werknemers na pensionering onvermijdelijk te maken krijgt met een structurele en forse daling van inkomsten, • de maatschappelijke en financiële gevolgen uiteindelijk bij de hele samenleving terecht komen, • het recht op een fatsoenlijk pensioen voor iedereen voor de PvdA een groot goed is, • het voor de houdbaarheid van dat recht belangrijk is dat alle werknemers daar aan bijdragen, • oplossing van dit vraagstuk niet kan wachten op en niet alleen afhankelijk kan zijn van de uitkomst van de nadere studie die de sociale partners in de SER nu op dit vlak aankondigen,
Roept partijbestuur, Tweede en Eerste Kamerfracties en bewindslieden van de PvdA op :
• in het verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 met oplossingen te komen voor het gebrek aan pensioenopbouw door veel zzp’ers en flexwerkers, • ter voorbereiding daarvan op korte termijn te (laten) onderzoeken of, hoe en wanneer de pensioenopbouw van zzp’ers en flexwerkers verbeterd kan worden, al dan niet via onder andere een verplichting tot pensioenopbouw en/of via verplichte onderhandeling in cao-overleg over minimale tariefstelling, • daarbij scenario’s te (laten) ontwikkelen om a) te bepalen hoe deze oplossingen gerealiseerd kunnen worden voor de verschillende doelgroepen en b) om na te gaan of het daarbij mogelijk is om dispensatie te verlenen aan zzp’ers die hun pensioen vrijwillig en goed geregeld hebben,
En gaat over tot de orde van de dag,
Anja van Zantvoort (PvdA Zoetermeer) en Menno Hilverts (PvdA Borger-Odoorn)
